Nûnerê di asta bilind de yê Neteweyên Yekbûyî Marcus Potzel li Afganîstanê bi wezîrê xwendina bilind ya desthilata Talîbanê re li ser biryara wê ya qedexekirina jinan li zanîngehan axivî.
Potzel yekem rayedarê navneteweyî ye ku piştî biryara Talîbanê bi wezîr re hevdîtinan pêktîne.
Di 20ê Kanûnê de, Talîbanê ferman da zanîngehên giştî û taybet ku tevlîbûn û xwendina jinan li zanîngehan qedexe bikin. Ev yek ji aliyê çend welatên cîhanê ve hat şermezarkirin, di nav de hin welatên ku piraniya wan misilman in, wek Erebistana Saûdî, Qeter û Tirkiyê.
Wezîra Xwendina Bilind ya Talîbanê li Afganîstanê Nîda Muhammed Nadîm berevanî ji qedexeyê kir û got ku ji bo pêşîgirtina li tevliheviya nijadî û bawerkirina hin dersên ku prensîbên îslamî binpê dikin pêwîstya wê biryarê heye.
Piştî wê biryarê, rayedarên Talîbanê ferman da rêxistinên sivîl yên herêmî û navneteweyî ku karkirina jinan di wan wan sazî û rêxistinan de jî qedexe bikin, ev biryar jî, ji aliyê civaka navneteweyî ve dîsan hat şermezarkirin û hin rêxistinên navneteweyî yên mezin xebatên xwe yên li Afganîstanê rawestandin.
Şanda Neteweyên Yekbûyî ya li Afganîstanê diyar kir ku Potzel di hevdîtina xwe ya bi Nadîm re, xwest ku demildest qedexe bên rakirin û got, Afganîstan dikeve qonaxeke nû ya krîzê. Wî got "Qedexekirina Talîbanê li ser perwerdeya jinan û xebata ji bo rêxistinên mirovî zirarê dide hemû Afganiyan".
Peyvdarê wezareta Talîbanê Ziaollah Haşimî got; Nadîm ji Potzel re got ku wezaret kar dike ji bo pêşdebirin û pêşxistina Afganiyan, di heman demê de ku îslam û nirxên neteweyî diparêze.
Wî got ku rikeber cîbicîkirina karûbarên îslamî rexne dikin bi karanîna xwendinê wekî amûrek ji bo bidestxistina "armancên xwe yên xirab.
Nadim ji Potzel re got, "Divê em piştrast bin ku cihê wan tune ye ku wan rexne bikin di heman demê de ku hemî daxwazên Afganiyên ku ji bo serweriya îslamî û cîbicîkirina qanûnên şerîetê li welat qurbanî dane da ku bicîh bînin."
Wî got ku desthilatdarên Afganî di bin zexta li dijî prensîbên îslamî de dê daxwazên kesî qebûl nekin.
Peyvdarê Wezareta Xwendina Bilind ya Talîbanê ragihand, Potzel ji bo dema xwe spasiya Nadîm kir û got, Wezareta Xwendina Bilind li her welatekî bandoreke rasterast li ser rewşa aborî ya wî welatî dike.
Potzel soz da ku alîkariya pêşxistina Wezareta Xwendina Bilind ya Afganîstanê bike û bi Nadîm re planên perwerdekirina keç û jinan li wî welatî gotûbêj kir.
Potzel di van rojên dawî de li Afganîstanê bû û bi Wezîrê Aboriyê yê Talîban Qaridîn Muhammed Henîf re, yê ku jin qedexe kiribûn ku di rêxistinên sivîl de kar bikin, Cîgirê Serokwezîrê Talîban Abdul Selam Henefî, Wezîrê Hundir ê Talîban Sirajuddîn Haqkanî û Serokê berê yê Afganîstan Hamid Karzai re li ser zextên li ser jin û keçan re nîqaş bike, hevdîtin encamdan.
Hevdîtinên Potzel bi karbidestên Talîban re çend roj berî civîneke girtî ya Civata Ewlekarî ya Neteweyên Yekbûyî li ser rewşa Afganistanê tê ku biryar e di meha Çile de were kirin.
Nadîm, hikumdarek berê, serokê polîs û fermandarê leşkerî ye, di Cotmehê de ji hêla rêberê bilind yê Talîbanê ve wekî wezîrê xwendina bilind ya Afganîstanê hate wezîfedar kirin û berê soz dabû ku perwerdehiya sekolar (Îlmanî) ji holê rake. Ew li dijî perwerdeya keç û jinan e û dibêje ku ew li dijî nirxên Îslamê û Afganîstanê ye.